Chủ nghĩa hiện thực[8] luôn là học thuyết nổi bật trong quan hệ quốc tế ngay từ lúc ban đầu của ngành này.[5] Lý thuyết này dựa vào những tư tưởng cổ truyền xưa cổ của những tác giả như Thucydides, Machiavelli, và Hobbes. Việc bùng nổ thế chiến thứ hai được các nhà hiện thực xem đó là bằng chứng của những thiếu sót trong tư tưởng lý tưởng (chủ nghĩa tự do). Tuy nhiên, những giáo điều chính của học thuyết này được nhận ra là nhà nước phải kiểm soát ít nhất một phần nào đó chính sách kinh tế và chính trị (statism), tự sống còn, và tự lập.[5]